De SN95 Mustang als stijlicoon

Neem een eerste generatie SN95 Mustang (1994-1998) naar een meeting en je wordt wat meewarig aangekeken. Deze Mustang is niet populair. Men vindt de vormen te rond en de uitstraling niet stoer genoeg. Bij de Mustang II, ook een impopulair model, wordt vaak gezegd dat je het in de tijd moet zien: de oliecrisis verklaart de Mustang II. Zou je hetzelfde kunnen doen met de SN95?

Vrijheid, blijheid
De jaren ’90 was een bijzondere tijd. De koude oorlog was voorbij, de muur was gevallen en het communisme was verslagen. De Europese Unie werd steeds hechter en er waren plannen voor een gemeenschappelijke munt, de Euro. Het internet kwam op, net zoals mobiele telefoons. De hele wereld zou met elkaar verbonden worden. Dit was een positieve tijd: de tijd voor oorlog lag achter ons en nieuwe technologie zou alles beter maken.

Met deze positieve stemming kwam ook vrijheid. Allerlei muziekstromen kwamen op, van de grunge en de hiphop tot de hyperactieve gabbermuziek: voor iedereen was er wat wils. Extremen waren de standaard. Nog meer dan in de ’80 waren felle kleuren in de mode: wie had er niet een trainingspak in paars en felgroen in de kast liggen? Anders dan in de decennia ervoor had de jeugd de toekomst. Iedereen blij, iedereen rijk.

Ook in de auto’s zag je dit terug. Na de oliecrisis waren auto’s vooral efficiënt geworden. In de jaren ’80 waren de meeste auto’s vierkante dozen op wielen, de Foxbody Mustang hierin geen uitzondering. Aan het eind van de jaren’80 kwam hier verandering in. Dit was het eerst merkbaar in Japan, waar economische groei zorgde voor de “bubble car era”: een tijd waarin auto’s niet gek genoeg konden zijn. Alles mocht en alles kon. Auto’s werden ronder, vloeiender en vriendelijker. Weg met rechte lijnen, terug naar vormen van de natuur.

Ford kon niet achterblijven: de Foxbody Mustang dateerde al uit 1979. Nu was Ford deels eigenaar van Mazda, dat in Japan midden in de 'bubble cars' zat. Mazda had in 1989 de wereld verbaasd met de MX-5 (Miata). Dit sportautootje met z'n ronde vormen en vriendelijk gezicht veroverde de wereld in sneltreinvaart. Ford zag dit succes en wilde een voorwiel aangedreven platform van Mazda gebruiken voor de nieuwe Mustang. Echter Mustang-liefhebbers zagen een voorwiel aangedreven Mustang totaal niet zitten en begonnen een petitie tegen de "Maz-Tang". En met succes: Ford bond in en wat ooit de nieuwe Mustang moest worden, werd de eerste Ford Probe.

Schwarzenegger
Het was Ford nu duidelijk dat het Amerikaanse publiek alleen genoegen zou nemen met een echte Amerikaanse Mustang. Ronde vormen waren in de mode maar als de auto te vriendelijk was, zouden kopers hem te Europees of Aziatisch vinden. Ford kreeg inspiratie door te kijken naar hun grootste hit: de allereerste Mustang. Achterwielaandrijving, een zwarte grille met het paardje erin, achterlichten uit drie delen en de herkenbare C-vorm op de zijkant: dat maakte de Mustang een Mustang.

Deze stijlelementen waren verdwenen met de Foxbody, maar moesten terugkomen. De missie was duidelijk: het moest een oude Mustang worden in een modern jasje. Maar hoe combineer je vriendelijke, ronde vormen die in de mode waren met een stoere Amerikaanse auto?

In 1990 werden in het projectteam drie modellen gepresenteerd. De eerste was een conservatief ontwerp dat al jaren eerder was bedacht: een strak gelijnde, sportieve coupé. Deze werd vernoemd naar de Olympisch atleet Bruce Jenner (nu bekend van de Kardashians). Dit model werd snel afgekeurd omdat het te anoniem was en niet aansloeg bij het testpubliek. Het tweede model heette Rambo en was veel agressiever. Veel té agressief, vond men. Het derde model zat er precies tussenin, en was vernoemd naar Arnold Schwarzenegger. Dit model werd door het testpanel goedgekeurd: het was een zeer eigentijds ontwerp, maar toch direct herkenbaar als Mustang. Dit model zou de vierde generatie Mustang worden.

Toen Chevrolet in 1993 de nieuwe Camaro wilde presenteren, was de Mustang nog niet klaar. Met de net geïntroduceerde Dodge Viper als inspiratiebron bouwde Ford een knotsgekke sportwagen om de aandacht te stelen: de Mach III. Onder de aluminium carrosserie school een modulaire 4.6-liter V8 met een supercharger, goed voor 450pk (heel wat in die tijd). Op de Mach III was geen rechte lijn te bekennen: alles was rond. De Mach III had ook alle styling-elementen van de SN95: een goede manier om te kijken hoe het publiek zou reageren. En het was een succes!

De nieuwe Mustang
En zo werd in 1994 de nieuwe Mustang geïntroduceerd: de SN95. Een moderne auto met ronde vormen, maar ook met de stijlelementen van de oude Mustangs: het paardje voorop, de c-vorm op de zijkant en driedelige achterlichten. Een lage voorkant, ronde heupen en een hoge achterkant zorgde voor een sportief voorkomen. Het publiek ontving hem met open armen. Gedurende de jaren ’90 werden er elk jaar veel meer Mustangs verkocht dan Camaro’s.

In de huidige tijd mag de SN95 Mustang gezien worden als te soft, maar toen was het de mode. De meeste auto’s die tussen 1992 en 1994 het levenslicht zagen, hebben deze styling. Zoals in Amerika de concurrentie: de 4^e generatie Camaro, de 4^e generatie Pontiac Firebird, de Dodge Viper maar ook in Japan: de 4^e generatie Toyota Supra, de Mazda RX-7 FD of de Nissan Skyline R33. Ook dichter bij huis hadden de auto’s ronde lijnen, zoals de Saab 900NG (later 9-3), de Fiat Punto of zelfs de Ferrari F355. Rond en vriendelijk was het helemaal!

Maar ook aan de positieve jaren ’90 kwam een eind. Er kwamen zorgen over wat het jaar 2000 zou doen met al die computers die ondertussen ieders leven bepaalden. De internet-bubbel barstte, een crisis begon. Aan alle onbezorgdheid kwam in 2001 in één klap een einde door de aanslagen op de Twin Towers. Mensen werden somberder en serieuzer. Dit is het beste te zien aan de Batman-films: vergelijk de overdreven kleurrijke Batman-films van Tim Burton (1989-1997) maar met de duistere Batman-films van Christopher Nolan (2005-2012). Ook bij Ford zag je dit terug. Met de nieuwe Focus, Ka en Cougar kwam het New Edge design: scherpe lijnen kwamen in de mode. Ook de New Edge Mustang (1999-2004) was een stuk strakker.

Mijn Mustang GT uit 1998 schreeuwt jaren ’90: de ronde lijnen, de felle kleur, tot aan bekleding met groen en paars toe. Dit is de happy hardcore in auto-vorm: niet de Rainbow in the Sky, maar op de weg. Het is de blije gup onder de Mustangs, die terug doet denken aan een tijd van blijheid en onbezorgdheid. Deze positiviteit verpakt als rasechte Mustang maakt de auto voor mij heel bijzonder. Hopelijk werkt het aanstekelijk: in deze sombere tijden wil iedereen wel eens herinnerd worden aan een tijd dat alles mogelijk was.

Door: Maarten van der Westen
Verschenen: Pony Corral 03-2019